Akiba Rubinstein ve Klasikler


Yazın dünyasında, yoğun talebe karşın, baskıları tükenmiş olduğundan bulunamayarak âdeta birer efsaneye dönüşmüş eserler vardır. Ülkemiz özelinde konuşalım: Samarian'ın Sistematik Antrenman'ı, ya da Palavan'ın Kale Finalleri gibi, Selim Gürcan yeni çevirilerle onları dilimize tekrar kazandırmadan önce Réti'nin Büyükustalar & Modern Görüşler'i ile Nimzowitsch'in Sistemim'i de böyle kitaplardı.

Batılı satrançseverler için Sovyet döneminde yayımlanmış birçok çalışma da bu kategoride ve Razuvaev ile Murakhveri'nin "Akiba Rubinstein" kitabı en başta gelenlerden. Geçmişin içerikli kitaplarına değer veren her satrançseverin bildiği, SSCB devlet yayınevi Fizkultura i sport'un 'kara kitaplar' serisinin belki de en meşhuru sözü geçen bu eserdi. İlk baskıda görülen 75.000 tirajına karşın, kitabın orijinali bulabilmek bugünlerde çok zor. Son yıllarda sunulan birçok kaliteli kitap ve önde gelen yayıneviyle, İngilizce, satranç literatürünün ana diline dönüşmüş olmasına rağmen, 'Taçsız Kral' hakkında kapsamlı bir çalışmaya rastlanmaması, başyapıtın 43 yıl aradan sonra yeniden yayımlanmasının nedeni olmalı. Peki satrancın geçirdiği evrime rağmen, böyle bir klasik hâlâ okunmaya değer mi? Yayımcı Jan Verendel: "...Gelişme heveslisi oyuncuların günümüz satrancının neden ve nasıl bu şekilde oynandığını öğrenebilmeleri için, geçmişin model oyunlarını derinlemesine çalışmadan, modern Büyükustalar aralarındaki karşılaşmaların detaylarına inmemeleri gerektiğine inanıyorum. Rubinstein gibi oyuncuların partilerinde, plan ve tipik fikirlerin çok daha açık ve net biçimde uygulandıklarını görürsünüz. Bu sebeple, böylesi oyunların çalışılması çok öğretici olduğu gibi, oyuncunun satranç anlayışını da zenginleştirecektir..."

Tespit gibi tespit! "Steinitz'in İzinde" başlıklı bölümde Murakhveri Rubinstein'ın biyografisine, parlak oyunlarından kesitler sunarak yer veriyor. Ardından gelen ve 60 oyun içeren "Seçme Partiler" bölümünü Razuvaev kısa, ancak nokta atışı analizlerle okurlara sunuyor. Deneyimli antrenörün "Parlak Anların Mozaği" ile "Rubinstein ve Satranç Teorisi" bölümleri ise birer makaleyi andırıyor.

Onca yılın ardından, analizlerde birtakım düzeltmelere gidilmesi gerektiği muhakkak. Zorlu görevi, kitabı çeviren Deviatkin üstlenirken, dipnotlara en sonda yer verilmesi doğru bir yaklaşım olmuş.

Yazıyı önsözü kaleme alan Gelfand'ın cümleleriyle bitirelim: "Bu kitabı ilk olarak 10 yaşında okudum. Öğleden sonraları okuldan eve geldiğimde her gün oyunlara bakıyordum. Tüm oyunları ezbere bilene dek bu rutini izledim. Kitabı bitirdiğimde ise, onu yeniden okumaya başladım!"

Bir kitabın 'klasik' sayılması, onun okurda uyandırdığı tekrar tekrar okunma isteği olmalı. "Akiba Rubinstein" da her satrançseverin kitaplığında yer alması gereken, öyle bir klasik!

- Akiba Rubinstein, Razuvaev & Murakhveri, Verendel Publishing 2023 (1980)
  • 2013/1 Sokak No:2 Ege Apartmanı Daire:10 Bostanlı - İzmir / TÜRKİYE
  • +90 536 357 31 56
  • info@analizsatranc.com

PlatinMarket® E-Ticaret Sistemi İle Hazırlanmıştır.